Nhiễm sắc thể là vật chất di truyền, chúng rất cần thiết để tạo ra toàn bộ động, thực vật. Thế nhưng mỗi loài sẽ có số lượng nhiễm sắc thể khác nhau. Vậy con người có bao nhiêu nhiễm sắc thể? Hãy cùng comiccitytn.com chúng tôi tìm hiểu vấn đề này trong bài viết dưới đây nhé.
I. Giải thích nhiễm sắc thể là gì?
Trước khi biết được con người có bao nhiêu nhiễm sắc thể, chúng ta nên tìm hiểu sơ lược về khái niệm nhiễm sắc thể. Theo định nghĩa, nhiễm sắc thể (NST) là vật thể di truyền tồn tại trong nhân tế bào bị ăn màu bởi chất nhuộm kiềm tính, chúng được tập trung lại thành những sợi ngắn, có số lượng và kích thước đặc trưng riêng cho mỗi loài.
Các nhiễm sắc thể có thể tự nhân đôi, phân li hoặc tổ hợp ổn định qua các thế hệ. Đồng thời NST cũng có khả năng bị đột biến cấu trúc tạo thành những đặc mới của di truyền.
Bên cạnh đó, các nhiễm sắc thể còn có sự khác nhau về số lượng, hình dáng giữa các sinh vật. Nếu như các loại vi khuẩn đều có 1 hoặc 2 NST hình tròn. Thì con người, các loài động vật, thực vật có các nhiễm sắc thể tuyến tính được xếp thành từng cặp.
Tế bào duy nhất của con người không chứa cặp NST là tế bào sinh sản, giao tử. Khi hai tế bào này sản sinh hợp nhất thì chúng sẽ trở thành tế bào duy nhất chứa bản sao của mỗi NST. Tế bào này sau đó phân chia và các tế bào kế tiếp của nó cũng được phân chia nhiều lần và cuối cùng tạo thành 1 cá thể trưởng thành với đầy đủ NST ghép đôi trong hầu như các tế bào của nó.
II. Con người có bao nhiêu nhiễm sắc thể?
Ở mỗi tế bào bình thường, con người sẽ có 23 cặp NST, cho tổng số 46 NST. Trong đó 22 cặp gọi là nhiễm sắc thể thường, giống hệt nhau ở cả nam và nữ. Cặp NST 23 chính là cặp quyết định giới tính, tạo ra sự khác nhau giữa nam và nữ.
Nữ giới sẽ có 2 bản sao nhiễm sắc thể là XX; còn nam giới sẽ có 1 nhiễm sắc thể X và 1 nhiễm sắc thể Y, gọi là cặp NST XY.
Theo đó, NST giới tính có hình dạng, kích thước và chức năng hoàn toàn khác biệt so với những nhiễm sắc thể thường. Chúng quyết định giới tính của cá nhân được tạo ra trong quá trình sinh sản hữu tính.
NST giới tính khác nhiễm sắc thể bình thường bởi các NST bình thường sẽ xuất hiện theo cặp, các thành tố cùng dạng nhưng lại khác các cặp khác trong 1 tế bào. Trong khi đó các thành tố của NST giới tính có sự khác nhau và quyết định giới tính của một cá thể nào đó.
III. Vai trò của nhiễm sắc thể?
Bên cạnh những thông tin về vấn đề con người có bao nhiêu nhiễm sắc thể, bạn nên biết thêm về vai trò của NST như thế nào. Bởi nhiễm sắc thể có cấu trúc độc đáo nên đã giữ cho ADN quấn chặt quanh các protein giống như ống chỉ. Nếu không có cấu trúc như này, các phân tử ADN sẽ quá dài để có thể nằm gọn trong tế bào. Ví dụ nếu các phân tử ADN trong tế bào người không quấn chặt quanh các protein mà được duỗi thẳng ra, thì chúng sẽ kéo dài khoảng 1.83m.
Để một sinh vật có thể hoạt động và phát triển bình thường thì các tế bào cần phải phân chia liên tục để tạo ra các thế bào mới thay thế tế bào già. Trong quá trình phân chia tế bào, điều cần thiết nhất là ADN vẫn nguyên vnẹ và phân bố đều giữa các tế bào.
Có thể thấy NST là phần quan trọng của quá trình đảm bảo ADN được sao chép và phân phối chính xác. Tuy nhiên, đôi lúc vẫn xảy ra sai lầm trong những trường hợp hiếm.
Những thay đổi về số lượng và cấu trúc của nhiễm sắc thể có thể dẫn đến vấn đề nghiêm trọng. Ví dụ, một số người mắc bệnh bạch cầu, bệnh ung thư… do NST bị lỗi được tạo thành từ các mảnh ghép của nhiễm sắc thể hỏng.
Một điều quan trọng nữa là các tế bào sản sinh, chẳng hạn như tinh trùng, trứng chứa đúng số lượng NST và những nhiễm sắc thể đó có cấu trúc chính xác. Nếu không, con cái không thể phát triển đúng cách. Ví dụ, những người mắc hội chứng Down có 3 bản sao của NST 21 thay vì 2 bản sao như ở người bình thường.
IV. Điều gì xảy ra nếu con người không có 23 cặp nhiễm sắc thể?
Như đã giải đáp con người có bao nhiêu nhiễm sắc thể trên đây, có một số lượng nhiễm sắc thể bất thường sẽ gây ra tình trạng như hội chứng Down.
Một sinh vật phát triển bởi thế bào sẽ tạo ra bản sao chính xác của nó. Các nhiễm sắc thể đóng vai trò quan trọng trong việc sao chép. Một quy trình tương tự được sử dụng để tạo ra các tế bào mang một nửa ADN của ta khi tạo ra con cái. Đôi khi sai lầm lại xảy ra trong quá trình sao chép và chúng ta kết thúc bằng một hoặc 3 NST thay vì 1 cặp nhiễm sắc thể.
Các nhiễm sắc thể của con người thường được đánh số theo cặp từ 1 đến 22; cặp NST 23 là cặp giới tính. Đôi khi 1 cặp NST có thể mất 1 nhiễm sắc thể trong quá trình sao chép, hoặc có thế 1 NST.
V. Một vài điều cần lưu ý về nhiễm sắc thể
- Phụ nữ mang thai nếu có điều kiện nên khám hoặc tư vấn sàng lọc trước khi sinh về những nguy cơ di truyền, nguy cơ bất thường của các nhiễm sắc thể.
- Phụ nữ chuẩn bị mang thai nên tiêm vaccine phòng bệnh, nhưng vaccine có tác dụng nâng cao khả năng đề kháng để chống lại những tác nhân, virus trong thời kỳ mang thai.
- Những người làm việc hoặc tiếp xúc với hóa chất cần đảm bảo an toàn khi sử dụng, nên dùng những phương tiện bảo vệ cá nhân để hạn chế rủi ro.
- Những biện pháp phòng chống đối với đột biến NST gồm thực hiện nghiêm các quy định về an toàn tại những nơi tiếp xúc với phóng xạ.
Trên đây là những thông tin về nhiễm sắc thể mà chúng tôi muốn chia sẻ đến bạn nhằm giải đáp thắc mắc con người có bao nhiêu nhiễm sắc thể. Hy vọng bài viết này đã mang đến kiến thức hữu ích về lĩnh vực sức khỏe, sinh học. Cuối cùng, đừng quên theo dõi trang web của chúng tôi để có thêm những thông tin bổ ích về nhiều lĩnh vực khác trong đời sống hàng ngày nhé.
